Een torenuurwerk in de hal van de Hof van Tilly
ERFGOED
een bijzonder erfgoed object
Een torenuurwerk in de hal van de Hof van Tilly

Misschien is het smeedijzeren torenuurwerk dat in de hal van de Hof van Tilly staat wel het oudste ‘stukje’ verworven academisch erfgoed, waar de Universiteit Maastricht zich over ontfermt. De oudste delen gaan terug tot het einde van de vijftiende, begin zestiende eeuw. Het mechanische uurwerk werd ooit gemaakt voor een kerk in Luik – het is niet bekend welke. Tot ongeveer 1970 was het nog in gebruik. Het uurwerk bestaat uit twee delen: het gaand werk voor de aandrijving met behulp van gewichten van de uur- en minutenwijzers en het slagwerk voor het slaan van de hele en halve uren. Een wijzerplaat ontbreekt helaas. Die was ooit aan de buitenkant van de kerktoren bevestigd. Aan de linkerkant is nog wel een minutenring aanwezig.

Het uurwerk is gedurende de afgelopen eeuwen minstens vijf keer verbouwd om het aan de veranderende techniek van het tijdmeten aan te passen. Vooral in de zeventiende en achttiende nam de behoefte aan een nauwkeurige tijdsaanduiding toe. Punctualiteit werd een gewaardeerde deugd. Als meetinstrument kregen klokken niet alleen de tijd, maar ook het maatschappelijk leven meer en meer in hun greep. De staat waarin het uurwerk nu verkeert, maakt het mogelijk om het een uur lang te laten lopen. Dit is te danken aan de restauratie die Hans Beijer, voorheen hoofd van de Dienst Huisvesting, ter hand nam. De Universiteit Maastricht kocht het gotische torenuurwerk in 2000 aan. De hal van de in 2003 door de Faculteit der Cultuurwetenschappen, voorloper van de Faculty of Arts and Social Sciences, in gebruik genomen Hof van Tilly leek voor dit ‘monument van techniek’ een geschikte plaats. De opleiding Cultuur en Wetenschapsstudies die in 1991 van start ging, wilde en wil immers inzicht bieden in de moderne cultuur. Wetenschap en technologie spelen hierbij als cultuurverschijnselen een cruciale rol.

© 2024 Kunst- en erfgoedcommissie, Universiteit Maastricht