Van der Ploeg werkt met een georganiseerde en herkenbare grafische beeldtaal die hij gedurende zijn carrière zorgvuldig heeft geconstrueerd. Sinds 1997 werkt hij met een basisvorm die in veel van zijn schilderijen voorkomt en functioneert als een anker te midden van de eindeloze mogelijkheden van vorm variaties. Deze vorm, die hij metaforisch "grip" betiteld heeft, is een rechthoek met afgeronde hoeken en is pas in zijn recente schilderijen enigszins licht van variatie voorzien. Een ander terugkerend element is het gebruik van patronen gecreëerd door herhaling van vorm. Het is binnen dit soort methodieken en beperkingen dat Van der Ploeg uitblinkt; in beperking onthult de meester zichzelf.
Van der Ploeg-schilderijen staan het dichtst bij zijn schetsproces dat het uitgangspunt is van al zijn kunstwerken. Een zorgvuldig proces van plannen en bouwen dat plaatsvindt voordat het schilderen begint. Een compositie maken is als schuiven met platte bouwstenen van grafische vormen en experimenteren met een oneindig palet van tinten en kleuren. Dit is de besloten speeltuin waarin van der Ploeg de ultieme vrijheid en plezier vindt om voortdurend verrassende en zeer goed uitgebalanceerde combinaties te creëren.
Het schilderij, Painting No.1826, Untitled, 2018, 750 x 436 cm., acrylverf op paneel is van 2018 – 2019 tentoongesteld aan de buitengevel van het Dordrechts Museum in het kader van de tentoonstelling De Meest eigentijdse Schilderijen Tentoonstelling. Na afloop van de tentoonstelling is het werk geschonken aan de kunstcollectie van de University Maastricht en heeft het de huidige bestemming gekregen aan de gevel aan de kopse kant van het FASoS gebouw.
Hier uit voorkomend heeft de kunstcommissie van de University Maastricht Jan van der Ploeg de opdracht gegeven om aan de lange zijde van de gevel van het FASoS gebouw een tweede, monumentale kunsttoepassing te ontwerpen. Het oranje – witte diagonale lijnenpatroon reageert op en communiceert met het horizontale karakter van de architectuur en tevens op de blauw- witte compositie van Painting No.1826. Het streven van de kunstenaar is dat deze dynamische kunsttoepassing aan de gevel van het FASoS gebouw zal kunnen bijdragen aan een optimistisch en positief gebruik van een nieuwe architectonische omgeving in de openbare ruimte. Jan van der Ploeg (1959, Amsterdam) studeerde af aan de Gerrit Rietveld Academie, Amsterdam en Croydon College of Art in Londen en doorliep een residentie aan de Rijksakademie van Beeldende Kunsten in Amsterdam.
In 1990 ontving Jan van der Ploeg de Koninklijke Prijs voor Moderne Schilderkunst.
Zijn werk is uitgebreid geëxposeerd in zowel solo- als groepstentoonstellingen in Europa, Noord-Amerika, Azië, Australië en Nieuw-Zeeland. Geselecteerde solotentoonstellingen zijn onder meer: Hammer Museum, Los Angeles; MOMA PS1, New York; Kunsthaus Baselland, Basel; Kunstverein Heilbronn, Heilbronn; Von Bartha, Basel; Minus Space, New York; Sikkema Jenkins, New York; Wellington City Art Gallery, Wellington; Taubert Contemporary, Berlijn; Shane Campbell Gallery, Chicago; Sarah Cottier Gallery, Sydney; Hamish McKay Gallery, Welington; Dunedin Public Art Gallery; Museum Boijmans van Beuningen, Rotterdam; het Gemeentemuseum in Den Haag en het Stedelijk Museum in Amsterdam.
In 1999 richtte Jan van der Ploeg de door kunstenaars gerunde galerie PSprojectspace in Amsterdam op.